Yanıtla: Sistem Yaklaşımı

[Sümeyye Demirbaş]

Sistem Yaklaşımını İlk ortaya çıkaran Ludwig Von Bertalanfy’dır.Biyolog olan Bertalanfy 1920lerde başladığı çalışmalarında canlıları organik bütünler olarak incelemeyi önerir.Sistem yaklaşımının bazı temel kavramları vardır:
Sistem: Bir amaç doğrultusunda birbirleriyle etkileşim içinde olan parçalardan bütün meydana gelmesidir.
Altsistem:Sistemi meydana getiren alt parçalardır.Üst sistemin görevleri doğrultusunda kendilerine düşen görevi,sorumluluğu yerine getirirler.
Çevre:Her sistemin olduğu gibi örgütlerinde bir çevresi vardır.Sistemin içerisinde bulunduğu alandır.Örgütün çevresinde Vatandaşlar,rakipler,tedarikçiler gibi birçok unsur bulunur.
Girdi:Enerji,hammadde,sermaye gibi unsurlar çevrelerinden aldıkları girdilerdir.
Dönüşüm süreci:Girdilerin işlenip,dönüştürülüp mal ve hizmet üretimi yapıldığı bölümdür.
Çıktı:Dönüşüm sürecinde elde edilenler dış çevreye çıktı olarak verilir.
Açık Sistem:Bu sistem türü çevrelerinde bulunan diğer sistemlerden çeşitli yollar ile etkilenebilir.
Kapalı Sistem:Bu sistem çevrelerinde bulunan diğer sistemlerden etkilenmez.
Entropi: Sistemlerin giderek dağılmaya ve ölüme gideceği şeklinde tanımlanan doğa yasasıdır.
Geribildirim: Genellikle çıktılarla alakalı olan, çevreden alınan olumlu ve ya olumsuz sinyallerdir.
Denge: Sistemde olması gereken düzen.
Durağan denge: Denge noktasının değişmediği durumdur.
Dinamik denge: Sabit bir denge noktası bulunmayan,değişen koşullara göre sistem dengesini farklı seviyelerde kurmasıdır.
Scott’a göre sistemler:
Rasyonel sistemler : Örgütü kapalı bir makine olarak görülmesidir.
Doğal sistemler : Çevre var ama çevreyi çözümlememiştir. İç sistem ve alt sistemle etkileşimi incelemiştir
Açık sistem : Dış çevre analizi yapar.
Doğal sistem görüşünün kökeni: 1930’lardan itibaren yaygınlaşır,1960’larda yerini açık sistemlere bırakır.Doğal sistemlerin kökeni Pareto ve Barnard’a kadar dayanır.
Sibernetik sistem olarak örgütler:Norbert Weiner isimli bir matematikçi tarafından 1940’larda geliştirilir. 1948’de ‘Cybernetics ‘ adlı kitabını yayımlar.Açık sistem üzerinde önemli etkisi vardır.Sibernetik,kendi kendini düzenleyebilen sistemler üzerinde çalışır.
Kenneth Boulding’ göre sistemler:
1-Çerçeve Sistemler:Statik yapı düzeyindeki sistemlerdir.(hayvan anatomisi,masa,sandalye)
2-Muntazam (Clockwork) Sistemler:Önceden belirlenmiş hareketleri olan sistemlerdir.
3-Sibernetik Sistemler:Kendi kendini otomatik olarak bir hedefe ayarlayan sistemdir.
4-Açık Sistemler:Çevrelerinden alınan girdilerle,kendilerini koruyabilen sistemdir.
5-Tasarımlı Büyüme Sistemleri:Önceden kodlanmış talimatlar içeren tohumlar yada yumartalar aracılığıyla üreyen sistemdir.
6-İç Farkındalığı Olan Sistemler:Çevresinin farkındadır.Çevreden bilgi alır ve bunları organize eder.
7-Sembol Kullanabilen Sistemler:Bilinci olan ve dil vb sembolleri kullanabilen sistemlerdir.(insan gibi)
8-Sosyal Sistemler:İnsanların meydana getirdiği sosyal sistemlerdir.
9-Aşkın Sistemler:Mutlaklardır.Varlıkları kanıtlanamaz ancak vardırlar.