Yanıtla: Yerel Yönetimler

[Songül Tutal]

YEREL (YERİNDEN) YÖNETİMLER
*Adem merkeziyetçilik de denir.
*Türkiye’de yerel yönetimler idari özerkliğe sahiptir.
*Bir yerdeki mahalli müşterek (yerinden) ihtiyaçlarını daha iyi karşılanması, hizmetlerin daha yerinden verilmesi, böylece ihtiyacı daha çabuk ve daha hızlı ve ihtiyaç daha iyi bilir şekilde hizmet verilmesini sağlar.
*Kendi özel bütçesi vardır. Yarından yönetimlerin mali işlemleri Sayıştay tarafından denetlenir.
*Merkezi yönetimden farklı olarak yerel seçimlerle boşa gelirler.(5 yılda bir)
*Özerklik söz konusudur. (Burada siyasi özerklik değil de idari özerklik daha fazladır.Ulusal bir politika vardır. Her yerel yönetim kendine has bir politikası yoktur. Politikalar merkezi yönetim bakanlıkları aracılığı ile uygulanır, siyaset üretmezler idari anlamda hizmet verirler.)
*Demokrasiyi yerelde sağlayıp bütüne yaymak gibi bir amaçla ortaya çıkar.
*Merkezi yönetim yerel yönetimler üzerinde idari vesayet hakkına sahiptir.
*İdari yerelleşme ve siyasi yerelleşme olmak üzere ikiye ayrılıyor genelde idari yerelleşme boyutu kullanılıyor.
İDARİ YERELLEŞME: Yönetsel hizmetlerinin sunumu ile ilgili yerelleşmedir. Örn: Belediyeler.
SİYASİ YERELLEŞME: Eyaletler, federasyonlar gibi yerlerde siyasilerin seçimi ile yerel hale gelen bir yapıdır.
Türkiye’de siyasi özerklik Türkiye’nin siyasi ve coğrafi konumundan ve terör gibi olumsuz durumlardan dolayı tehlikeli görülür.
Türkiye’deki yerelleşme hareketleri her zaman İdaridir. Siyasi bir özelliği yoktur. İdarenin bütünlüğü kapsamında merkezi yönetim kontrolü altındadır. Tam bir özerklik yoktur. Genelde de idari boyutu kullanılır.
*İdari anlamda her şeyi tek bir merkezden yönetmek yerine birçok hizmeti yerele devretmenin hem merkezin yükünü azaltacağı hem de o hizmetin daha iyi verileceği düşünülüyor.
*Üniter devletlerde;
Merkezi yönetim ve yerel yönetimler vardır. Merkezi yönetim dili, kültürü aynı olan çok çoka aynı kültürden insanların barındığı ülkeler için uygundur. Türkiye üniter devlettir.
*Federal devletlerde;
Merkezi yönetim, yerel yönetimler ve eyaletler vardır. Üniter devletlere göre daha esnektirler. Dini, kökeni farklı olan, geniş coğrafyalarda olan ülkeler için daha uygundur.
HİZMET YÖNÜNDEN YERİNDEN YÖNETİM:
-Belirli alanlarda uzmanlaşmış Birimlerdir. – Yöneticileri insiyatif alabilmektedir.
Örn: üniversiteler,barolar, kitler…
YER YÖNÜNDEN YERİNDEN YÖNETİM:
-Merkezi yönetime bağlı değildirler.
-Yerel seçimler ile birlikte seçilirler.
-Kararlarda, organlarda ve bütçede özerklik söz konusudur.
Örn:Belediyeler, il özel idareleri, köyler.
YERİNDEN YÖNETİMİN YARALARI VE SAKINCALARI:
Genellikle Yerinden yönetimin yararları merkezden yönetimin sakıncalarıdır diyebiliriz.
YARARLARI;
# Kırtasiyecilik ve Bürokrasinin Azalması,
# Yerel Yerinden Yönetimin Demokratik İlkelere Uygundur. Çünkü halk kendi yöneticisini kendisi seçiyor.
# Hizmetlerin Gereksinimlere Uygun Yürütülmesi (farklı bölgelerin ihtiyaçları da farklılaşabiliyor. Her bölgenin ihtiyacına ayrı hizmet gerekebiliyor.)
SAKINCALARI;
# Ülke Bütünlüğünün ve Milli Birliğin Sarsılma Tehlikesi,
# Partizanca Uygulamalara Yol Açması,
# Hizmetlerin Yeknesak Bir Biçimde Yürütülmemesi,
# Mali Denetimdeki Güçlükler.