Yanıtla: McGregor’un X ve Y Kuramları

[EHNUR ŞEN]

Neo-Klasik kuramı kavramını ilk kez 1967 yılındaki çalışmasında kullanan Willim G. Scott’tır. Yaşanan bazı gelişmelere ek toplum hayatında meydana gelen bazı değişikler Neo-klasik Kuram’ın doğuşuna uygun ortam hazırlamıştır. Bunlar ; örgütlerin büyüyerek karmaşıklaşması, Klasik Kuram’ın yetersiz kalması vs gibi.
NEO-KLASİK KURAMI KRONOLOJİK GELİŞİMİ :
1930’lardan itibaren ortaya çıkan Beşeri Münasebetler Okulu ile başlamıştır. 1930-1940 dönemi doğuş dönemidir. Sosyal bilimcinin önemi anlaşılıyor ve psikologlar, sosyologlar askeri birlikte görev yapıyorlar. Yine bunun yanında Ohio üniversitelerinde ve İngiltere’de sanayi ilişkileri, beşeri ilişkiler, sosyal araştırmalar vb. adlar altında üniversite birimleri ve merkezler kuruluyor.
NEO-KLASİK KURAMININ ESASLARI :
-iş bölümü
-Ürüne ve coğrafyaya göre bölümleme
-Dar kontrol alanı
-Basık yapı
-Adem-i merkeziyetçi yönetim
-Demokratik liderlik
-Kumanda-kurmay birimleri
-Komiteler aracılığıyla yönetim
-Biçimsel olmayan örgüt
D.MCGREGOR’UN X VE Y KURAMLARI :
Bir yönetici insanı nasıl algılıyorsa yönetim de o şekilde değişir.
X kuramı : Klasik örgütü yansıtır.
Y kuramı : Neo-klasik örgütü yansıtır.
X KURAMI :
Daha çok klasik dönemin özelliklerini göreceğiz.
-Bir insan çalışmayı sevmez, zorunlu olduğu için yapar, mümkün olduğunca kaçar. Yani insanın doğasında çalışmak yok gibi.
-İnsan yönetilmeyi sever, sorumluluktan kaçınır, hırslı değildir.
-İnsan bencildir.Kendi arzu ve istekleri örgüt amaçlarından önce gelir. Bu durumda da örgüt içinde bozulmalar olur.
-İnsan yenilikten ve değişimden hoşlanmaz.Bunlara karşı çıkar ve direnç gösterir. Böyle olunca yani yönettiğiniz örgütte sistemi tamamen değiştirme iyi başarılı olsa da, çalışanlar değişim istemez onlar için uyum süreci önemlidir.
Mcgregor bu yukarıdaki varsayımları eleştirir ve böylelikle Y kuramı ortaya çıkar.
Neo-klasik örgüt kuramının, çalışanlarının ve yöneticinin çalışanlara bakış açısının özelliklerini taşıyor.
-Ortalama insan işten kaçmaz işi, iş yerini ve çalışmayı sever.
-Baskı ve ceza insanları olumlu yönde güdüleyecek tek ve yegane araçlar değillerdir.
-Örgütsel amaçlara bağlılık onların elde edilmesi ile ilgili ödüllere bağlıdır.
-Ortalama insan sorumluluktan kaçmaz, sorumluluk sahibi olmak ister.
-İnsanlar genelde yaratıcıdırlar ve sorunların çözümünde her zaman yeni fikirler üretirler.