Yanıtla: McGregor’un X ve Y Kuramları

[Sümeyye Demirbaş]

D.McGregor, Beşeri Münasebetler Okulundan etkilenerek 1957’de yayınladığı “The Human Side of Enterprise”(Organizasyonların Beşeri Yönü) kitabında iki farklı insan yaklaşımına dayanan X ve Y kuramını ortaya atmıştır.Bu kuramların iş dünyasında önemli bir yeri vardır. McGregor’a göre X ve Y iki farklı insandır ve iş hayatında da farklı yapılara sahiptirler.X ve Y kuramı birbirininden zıt varsayımlara dayanır.X kuramı klasiklerin Y kuramı ise genelde neoklasiklerin çalışan ve yönetim anlayışını ifade eder.
X Teorisine göre: İnsan çalışmayı sevmez.Sorumluluk almak istemez; bu yüzden sık sık kontrol edilmelidir. Eğer bir insanı çalıştırmak istiyorsanız sürekli zorlamalısınız anlayışına sahiptir.
Y Teorisine göre: İnsan çalışmaktan hoşlanır ve sorumluluk almak ister.Bu nedenle denetlenmeye ihtiyacı yoktur.İhtiyaçlarını karşılayan ödüllendirme yoluyla motive edilirse kendini işe adar.Hayal gücü kuvvetli ve yaratıcıdır. Bu özelliklerini işteki sorunları çözmek için kullanabilir.
Bu kuramlara göre bir yönetici X teorisine inanıyorsa çalışanları sürekli kontrol etme ihtiyacı duyar, Y Teorisine inanıyorsa denetleme ihtiyacı duymadan işçilere güvenir daha ılımlı yaklaşır.