Yanıtla: McGregor’un X ve Y Kuramları

[Fatma Firdevs Baş]

Beşeri Münasebetler Okulundan etkilenen McGregor iki farklı insan varsayımına dayanan X ve Y kuramlarını ortaya atar. X ve Y kuramları birbirinin zıddı varsayımlara dayanır. X kuramı klasik yönetim anlayışına sahip olanları, Y kuramı ise neoklasiklerin yönetim anlayışını temsil eder. X kuramının dayandığı temel kabuller şunlardır;
*İnsan yönetilmeyi sever , sorumluluktan kaçar, hırslı değildir.
*İnsan bencildir, kendi arzu ve isteklerini örgüt amaçlarına tercih eder.
*İnsan yenilik ve değişiklikten hoşlanmaz. Bunlara karşı direnç gösterir.
McGregor’a göre bu tür örgütlerde iş tatmini , motivasyon ve verimlilik sorunları yaşanacaktır. E. Mayo ve diğer neoklasik kuramcılardan etkilenerek McGregorda Y kuramını önermiştir. Y kuramının dayandığı kabuller ise şunlardır:
*Ortalama insan işten kaçmaz ,işi ve işyerini kendisi için tatmin kaynağı olarak görür.Çalışmak onun için doğal bir faaliyettir.
*Baskı ve ceza yöntemleri insanları örgütsel amaçlara yöneltecek tek yol değildir.İnsan işini ve arkadaşlarını severse , onlarla bağlılık gösterirse örgüte daha yararlı ve verimli şekilde hizmet edecektir.
*Örgütsel amaçlara bağlılık,onların elde edilmesi ile ilgili ödüllere bağlıdır.
*Ortalama insan sorumluluktan kaçmaz.Her zaman onu üstlenmek ister.
*İnsanlar genelde yaratıcıdırlar ve sorunların çözümünde her zaman yeni fikirler üretirler.