Yanıtla: Weberyan Bürokrasi

[EHNUR ŞEN]

Klasik ( Geleneksel ) yaklaşımın son kuramıdır. İlk iki yaklaşımda mühendislerin ortaya koyduğu yaklaşımlardı. Weberyan Bürokraside kurucusu tarafsız bir şekilde ilk defa tahlil eden Alman iktisatçı Max Weber’dir. Bürokrasi Latince ‘ Burra ‘ ve Yunanca ‘ Kratos ‘ sözcüklerinden türetilmiştir. Max Weber üç tane egemenlik tipinden bahsediyor. Bunlardan ilki Geleneksel Otorite : Geleneklerden gelen bir izne sahip olması gerekir. Geleneğe uyduysanız yönetime geçmeye hak kazanılıyor. Yani babadan oğla gibi. 2-Karizmatik Otorite : Burada aileden yönetim hakkı gelmiyor kendi kişisel ve karizmanızla kendiniz yönetime geçebiliyorsunuz. Örneğin ; Atatürk gibi 3-Yasal Ussal Otorite : Weber’in bürokrasi üzerine inşa ettiği otorite budur. Buradaki egemenlik otorite kanunlar tarafından verilir. Kanunen hukukun ona verdiği yetkiyle görev yapar. Weber’ e Göre Bürokratik İdarenin Dayandığı İlkeler var, bunlar :-İdare hiyerarşiye göre yönetilir. -Alt makamlar üstler tarafından devamlı bir denetim altında tutulur. -Yetkiler sınırlıdır. -Sürekli idari görev ve faaliyetler belli kurallar ve kanunlara göre düzenlenir. -Her zaman idari örgütte çalışanlar hesap vermek zorundadırlar. -Memurun kişiliği ile işgal ettiği makam birbirinden ayrıdır. -idarenin dosya tutması zorunludur. Sözlü olsa bile sonradan işlemler yazı ile tespit edilir. Weber’e göre bürokratik idarenin temel üstünlükleri vardır. Bunlar : Dakiklik, süreklilik, disiplin, güvenlik, çabukluk, belgesellik, açıklık, gizliliktir. Bürokrasinin olumlu yönlerinden bahsedecek olursak, bunlarda : Uzmanlaşma, örgüt yapısı, tahmin edilebilirlik, rasyonellik, demokrasidir. Eleştirileri ise : W.Bennis Weberyan bürokrasinin değişen teknolojisi karşısında yetersiz olduğunu M.Crozier ise bürokrasi, kültürel değişkenlerin şekillendirdiğini örgüt içi güç ilişkilerini incelenerek anlaşılabilir olduğunu söylemiştir. Yani genel olarak katı ve değişmez kurallar bütünü var, gayri şahsilik, amaçlar hiyerarşisinin bozulması, bağımsızlık eğilimi, kırtasiyecilik ve kontrolün zorluğudur.