Yanıtla: Hawthorne Araştırmaları

[Zübeyde ÇANKAYA]

Hawthorne deneyleri, ABD Chicago kenti Hawthorne kasabasındaki Western elektrik firmasında yapılan deneylerdir. Burada bilimsel yönetim ile benzeşen yönleri vardır ve yapılan deneylerin amacı verimliliği artırmaktır. Ayrıca benzer yönlerinden ziyade farklı yönleri de vardır. Klasik yönetimde yapısal bir bakış açısı varken (örgüt nasıl olmalı, yönetim nasıl olmalı), Neo-klasik dönemde davranışçı bir bakış açısı (çalışanlara nasıl davranılmalı) vardır. Yapılan 6 deneyden ilk deneyin başında Charles Snow bulunurken diğer 5 deneyde Elton Mayo vardır. Yine bu 6 deneyden ilk 4 tanesinde insan unsurları olan sosyal ve psikolojik faktörlerden daha çok teknik faktörler ön plandadır. Ancak deney yaparken teknik faktörlerin verimlilik artışında tek başına etki etmediğini, bunun dışında başka bilmedikleri faktörlerinde verimlilik artışında etkisi olduğu görülmüştür. Dolayısıyla 5. ve 6. deneylerde kullanılan teknikler bir kenara bırakılıp bilinmeyen diğer faktörlere odaklanılmıştır ve bu faktörlerin de insani, beşeri faktörler olduğunu fark etmişlerdir. Bahsedilen deneyler şunlardır: 1-Işıklandırma deneyleri, 2-Röle montaj odası deneyleri, 3-İkinci röle montaj odası deneyleri, 4-Mika yarma test odası deneyi, 5-Mülakat programı deneyi, 6-Seri bağlama odası deneyleri.