Hawthorne Araştırmaları

[Volkan Göçoğlu]

Hawthorne araştırmaları hakkında tartışmalar…

[Kürşat TAŞ]

Hawthorne araştırmaları bir kasabada bulunan elektrik ve telefon malzemeleri üreten bir fabrikada, çalışma saatlerinin, dinlenme saatlerinin, yemek molası sürelerinin, çalışılan yerdeki fizyolojik değişimlerin, işçilerin psikolojilerinin ve işçilere verilen fazladan ücretlerin verimlilik üzerindeki etkilerini araştırmak için yapılan bir araştırmadır. Bu araştırma 6 deney ile yapılmış ve toplamda 8 sene sürmüştür.
6 Deney şunlardır
1- Işıklandırma deneyi; işçilerin çalıştıkları ortamdaki ışıklandırmalar ile oynanmış, bazen artırılmış, bazen azaltılmış, bazen artırılmış gibi yapılıp aynı değerde bırakılmış ve bu ışıklandırma değişikliklerinin verimlilik üzerindeki etkileri incelenmiştir. Işıklandırma azaltıldığında verimlilik artmış, arttırıldığında artmış, sabit kaldığında yine artmıştır. Sonuç olarak ışıklandırmada yapılan değişikliklerin verimlilikte etkisinde karmaşık bir sonuç ortaya çıkmıştır. Burada yapılan hata ışıklandırmanın işçilere bildirilmesi olmuştur. İşçiler gelmeden ışıklandırmanın ayarlanıp onlara bildirmeden ve deney yapıldığı söylenmeden sonuçlara bakmak daha verimli bir sonuç alınmasını sağlardı.
2- Röle montaj odası deneyi; bir grup işçi seçilerek ve sonradan bir odaya alınarak grup üzerinde mola saatlerinde, yemek saatlerinde, ücretlerinde ve çalışma saatlerinde değişiklik yapılarak verimlilik araştırması yapılmıştır. Molanın uzamasının, çalışma süresinin kısalmasının ve maaş artırımı yapılmasının verimi artırdığı tespit edilmişse de sonradan işçiler eski koşullarına döndürüldüklerinde verimde bir azalma olmadığı gözlemlenmiştir. İşçilerin aldıkları ücretten çok kendilerinin deneye tabi tutulmalarının sorumluluklarını artırdığı ve daha fazla verim elde etme amacı taşıdıkları sonucuna varılmıştır diyebiliriz.
3- İkinci Röle montaj odası deneyi; bireysel ücret ödülü yerine grup ücret ödülünün verimliliğe etkisi araştırılmıştır. Mola ve çalışma süreleri bu deneyde uygulanmamıştır. Grup söz konusu olduğundan bir işçinin diğerlerine yetişebilmek için gayret gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.
4- Mika yarma test odası deneyi; ücret baz alınmaksızın ve sabit tutularak nola ve çalışma saatlerinin verimliliğ etkisi araştırılmıştır. Mola artırıldığında ve çalışma saatleri düşürüldüğünde verimliliğin arttığı görülmüştür.
5- Mülakat programı; çalışanlara molaların uzamasının, çalışma süresinin kısalmasının sonucunda ne hissettikleri, ne düşündükleri, diğer çalışanlarla ilişkileri sorulur. Kapsamlı bir mülakat yapılır. Sonuç olarak işçilerin kendilerine değer verilmesini istedikleri, kıdemlerine itibar edilmesini istedikleri, ücretlerin son planda yer aldığı gibi sonuçlar elde edilerek 6’ncı deneyin yapılmasına karar verilir.
6- Seri bağlama gözlem odası deneyi; montaj yapılacak ürünler parçalara ayrılarak işbölümü yapılarak bir grup oluşturulur, bir kısmı mmontaj yaparken bir kısmı leyim işlemini diğer kısmı onay ve paketleme işlemini yapar. Ancak sonucuna ulaştığı söylenemez. Araştırmanın amacı işçilerin his ve duygularının moral ve motivasyonlarının verimliliğe etkisini ölçmektir. Ancak şahsi düşüncemiz işçiler arasında bulunan bir kaç ukala işbilenin liderlik edip diğer çalışanları olumsuz etkilemesinden dolayı araştırma istenen sonucu vermemiştir. Nihayetinde 15 kişilik bir çalışan grubu içerisinde yapılmış ve işçiler 6 bin parça üretmek konusunda fikir birliğine varmışlardır. Bu fikir birliği de bir kaç kişinin baskısı ile oluşturulmuş, bu birliğe uymak istemeyenlere karşı sosyal baskı uygulanmıştır. Her ne kadar işçilerin his ve duygularının verimliliğe etkisi ölçülmek istenmiş ise de grup liderliğinin kötü kişide olmasının diğer işçileri de kötü etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu araştırmanın sonucunda işçilerin sadece maddi motivasyonla motive olamayacakları, örgütün kısımları arasında bağımlılık olan sosyal bir sistem olduğu ve son deney ile de tasarlanmış planlanmış bir örgütün yanında plan haricinde de var olan ya da oluşan bir örgütün var olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
Deneylerin işçilere söylenmeden ve hissettirilmeden yapılması halinde daha doğru sonuçlar elde edileceğini açıktır. Nihayetinde insan denilen varlık duygularla donatılmış ve her insan farklı bir yapıya sahiptir. Bu sebeple deney yapılacağını bilen bir işçi daha başarılı olmak için çalışmasını artıracakken diğer işçi umursamaz bir tavırla verimi düşürecektir. Özellikle son deneyde doğru sonuçlara ulaşılması imkansızdır. işçiler arasında planlanmayan bir şekilde ast-üst ilişkisi ortaya çıkmış ve nihayetinde her işçi kendi kendisinin patronu olmayı seçmiştir. Her ne kadar başlarına bir nezaretçi konulmuş ise de gerek nezaretçinin pasifliği gerek işçiler arasında oyun bozan insanların olması deneyi sabote etmiştir. Sonuç olarak deneyler sonucunda ortaya sonuçlar çıkarılmış olsa da deneklerin bu deneyden haberlerinin olması doğru sonuçtan uzaklaşılmasına sebep olmuştur.

[KEZBAN KUTLU]

Hawthorne Araştırmalarında Western elektrik firmasında. ABD Chicago Kenti Hawthorne kasabasındaki fabrikada deneyler yapılmıştır.Şirket elektrik telefon üretiyor.Deneyler 8 yıl sürmüştür. 1924-1932 yılları arasında olmuştur.6 grup deneyi vardır. Bunlar:• 1- Işıklandırma Deneyi 2- Röle Montaj Odası Deneyi 3- İkinci Röle Montaj Odası Deneyi
4- Mika Yarma Test Odası Deneyi 5- Mülakat Programı Deneyi 6- Seri Bağlama Odası Deneyleri’dir.İlk deneyin başında Charles Snow daha sonraki deneylerin başında Elto Mayo vardır. Amaç yine klasik dönemde ki gibi verimlilik ve verimliliği artırmaktır. Fakat yöntem farklıdır. Yönetimi ise insan faktörlüdür. 2. dünya savaşına denk gelir. Savaşlardan da insanlar fazla düşünülmez.Ondan dolayı biraz geç kalınmıştır. Bu deneylerin yapıldığı kişiler biz demek ki önemliyiz de bize ondan bu deneyler yapılıyor demişlerdir(KLİKLER). Bazıları ile 6.000 parça üretiminin ideal olarak belirlerler.Bu sayıya uymayanlara ‘mızıkçılık yapma’ Bu sayıdan daha fazlasını üretelim diyenlere de ‘gösteriş yapma’ olarak görüyorlar.Bu verilenlere uymayanlara ise dışlama, baskı gibi grup içi cezalar verirler(NORMLAR).Deneyi yapan gözlemciler olmasına rağmen işçilerin fabrikanın genel kurallarına uymadıkları ve kendilerince yeni kurallar getirdikleri görülür. Fabrikada iş ve bölüm değiştirmek yasaklanır. Bir diğer yeni kural ise gün sonunda işçinin ürettiği parça sayısını bildirmek olur.Fakat bu konuda da karışıklıklar olur. İşçiler kendi yaptıkları sayıları söylemezler, kafalarında belirledikleri sayıları söylemeye başlarlar(YENİ KURALLAR).

[Selena Tepe]

klasik örgüt kuramı daha çok yapısal bir bakış açısına sahipken neo kuramı davranışçı bakış açısına sahiptir.Amaç yine klasik dönemde olduğu gibi verimlilik ve verimliliği artırmaktır.Klasik yönetim iş yönetim ilkeleri ve örgüt yapısı gibi teknik meselelere odaklanırken neo klasik yönetim insan faktörüne odaklanır.DENEYLER: 1.Işıklandırma deneyleri 2.Röle montaj odası deneyleri 3.İkinci röle montaj odası deneyleri 4.Mika yarma test odası deneyleri 5.Mülakat programı deneyi 6.Seri bağlanma odası deneyleri

[Selena Tepe]

Klasik örgüt kuramı daha çok yapısal bir bakış açısına sahipken neo klasik örgüt kuramı davranışçı bir bakış açısına sahiptir.Klasik yönetim iş yönetim ilkeleri ve örgüt yapısı gibi teknik meselelere odaklanırken neo klasik yönetim insan faktörüne odaklanır.Amaç yine klasik dönemde olduğu gibi verimlilik ve verimliliği artırmaktır fakat yönetim farklıdır.DENEYLER: 1.Işıklandırma Deneyleri 2.Röle Montaj Odası Deneyleri 3.İkinci Röle Montaj Odası Deneyleri 4.Mika Yarma Test Odası Deneyleri 5.Mülakat Programı Deneyleri 6.Seri Bağlanma Odası Deneyleri

[emine kanık]

HAWTHORNE ARAŞTIRMALARI
Western elektrik firmasında yapılmış.
Deneylerin başında Elton Mayo vardır.
Bu araştırmada 6 deney yapılmıştır.
Bu deneyler şunlardır:
1-Işıklandırma deneyleri:ışıklandırma ile personel verimliliği arasındaki ilişki ölçülmüş.2-röle montaj odası deneyi:dinlenme,mola sayısı ve çalışma süresi uzunluğunun verimlilik üzerine etkilerini ölçülmüş.3-ikinci röle montaj odası deneyi:grup ücreti,çalışma ve mola sürelerinden izole edilir.bu deneyde 5 kişiden 1’inin ücreti azaltılmış.4-mika yarma test odası deneyi:ücret sabit,çalışma süresi ve molaların etkisine bakılmış.verimlilik büyük buhran döneminde azalmış.5-mülakat programı:ne düşündükleri,ne hissettikleri ve diğer çalışanlarla ilişkileri sorulur.işçiler arasında kabul görme,dışlanma etkisi görülür.6-seri bağlama gözlem odası deneyi:grup çalışması gözetlenir.

[Kader Fırat]

Hawthorne Deneyleri, Neo-Klasik Dönemde ele alınan ilk yaklaşımdır. 1924-1932 yılları arasında ABD’nin Chicago kenti Hawthorne kasabasındaki fabrikada elektrik cihazları ve telefon malzemeleri üreten bir firmada (Western) yapılan ve amacı Klasik Dönemde ele alınan Bilimsel yönetimle aynı olan (verimliliği, üretimi arttırmak) deneylerdir. Çok kapsamlı olan deneyler birçok kişi üzerinde denenmiş ve 8 yıl sürmüştür. Toplamda altı tane deney yapılmıştır ve deneylerin başında (ilk deney hariç) Elton Mayo vardır. Deneyler şunlardır:
1)Işıklandırma Deneyleri: Buradaki amaç iş yerindeki ışıklandırma şiddetiyle çalışanın verimliliğinin alakasının ölçülmesidir. “Bir ortamdaki ışık ne kadar uygun seviyede olursa, oradaki çalışanlar daha rahat çalışır ve daha yüksek verim alır” düşüncesiyle, çalışanların çalıştıkları yerlere çeşitli şiddette ışıklandırmalar yapılıp; ışıklar azaltıldığında verimin düşeceği, arttırıldığında da yükseleceği düşünülüyor. Fakat her iki durumda da üretim artıyor. Deney başarısız oluyor.
2)Röle Montaj Odası Deneyleri: Bu deneyde dinlenme, mola sayısı, günlük çalışma süresi ve ücret üzerinde değişiklik yapılıp verimliliğin ne ölçüde değişeceği öğrenmek amaçlanır. Değişik safhalarda yapılan ve 2.5 yıl süren deney başarısız oluyor. Üretim yine artıyor. Bunun sonucunda verimliliği etkileyen başka faktörlerin de olabileceği sorgulanmaya başlanıyor.
3)İkinci Röle Montaj Deneyleri: Bir önceki deneyde bir arada(karışık) olarak ölçülen ücret ve çalışma süreleri burada ayrı ayrı ele alınıp üç periyodda ölçülüyor. İlk periyodda ücret sabit, ikincisinde arttırılır, üçüncüsünde eski haline getirilir. Fakat üretim yine de artmış, deney başarısız olmuştur.
4) Mika Yarma Test Odası Deneyi: Bu deneyde de ücret sabit tutulmuş, çalışma sürelerinde değişiklik yapılmıştır. Büyük Buhran Döneminde 4 ay boyunca üretim azalmış ama genel olarak üretim yine de artmış, deney başarısız olmuştur.
5) Mülakat Programı: Burası olayların çözüldüğü noktadır. Çalışanlarla 21.000 ‘in üzerinde mülakat yapılıp; ne düşündükleri, ne hissettikleri vs. konuşuluyor. Çalışanların diğerleri tarafından kabul görme, dışlanmama, geri kalmama gibi nedenlerden dolayı daha çok çalıştıkları etkisine varılıyor. Bu deneyden sonra sadece teknik faktörlere değil insani faktörlere de odaklanılması gerektiği anlaşılıyor.
6) Seri Bağlama Gözlem Odası Deneyi: Bu deneyde, çalışanları daha iyi gözlemleyebilmek için grup çalışması yapılıyor. Gruptaki her bir elemanla da mülakat yapılmaya devam ediliyor. Deney sonrasında asıl kuramı ortaya koyan bulgular ortaya çıkıyor. (Klikler, Normlar, Yeni Kurallar) Gruplaşma sonucunda çalışanlar arasında problemler çıkar, bu da verimin düşmesine sebep olur. Burada ücret arttırılsa bile rekabetin verimi daha çok etkilediği görülüyor.
Deneylerin yapılacağının deneklere söylenmesi her ne kadar yanlış olsa da deneylerin en büyük ve en önemli sonucu “insan”ın öneminin ortaya çıkmasıdır. Burada insanın sadece manevi unsurlarla( ücret,maaş vs.) motive olamayacağı; sosyal ilişkilerinin, çalışanların psikolojik durumlarının da üretim üzerinde etkili olduğu anlaşılmıştır.

[Derya Ergüvan]

Neoklasik Örgüt Kuramı diğer kuramla farklı bir bakış açısına sahip.Bu kuram daha çok davranışçı bir yaklaşım göstermiş.İnsan faktörüne odaklanmıştır.Klasik örgüt kuramıyla amaçları aynı.Bu kuramda da verimlilik arttırmak istenmiştir.Neoklasik kuramında da Hawthorne’nin Deneyleri önemli bir yere sahip olmuştur.Deneyler 6 gruptan oluşmuştur.Bunlar;Işıklandırma ,Röle montaj,İkinci röle montaj odası,Mika yarma test odası deneyleri,Mülâkat programı ve Seri bağlama odası gözlemleri olarak adlandırılmışlardır. İlk araştırma hariç diğer 5 araştırma Elton Mayo başkanlığında kurulmuş.Elton Mayo bu araştırmalarda önemli bir yere sahiptir.Bununla birlikte 6 grup deneyinde de ilk 4 deney grubunda daha çok teknik faktörler etkili olmuş,Son iki deneyde de sosyal faktörler etkili olmuş diyebiliriz.Bu araştırmanın sonucunda da insanların sadece maddi unsurlarla motive edilemeyeceği,sosyal faktörün de önemli bir yer teşkil ettiği gözlemlenmiş denebilir.

[Gizem Günyüzü]

Neoklasik Örgüt kuramı amacı bakımından kalsik örgüt kuramıyla aynı olsa da bakış açısı bakımından farklıdır. Neoklasik Örgüt Kuramı davranşıçı bir bakış açısına sahiptir. Neoklasik Kuram teknikten çok insanın beşeri yapısını incelemiştir. Neoklasik Örgüt Kuramı’nın doğmasında Hawthorne Çalışmalarının etkisi vardır.Hawthorne Araştırmaları, Elton Mayo yöneticiliğinde Western Electric isimli firmanın Hawthorne fabrikasında ve buranın çalışanları ile yapılmıştır. 8 yıl süren 6 grup deneyden oluşmuştur. Bunlar sırasıyla: Işıklandırma deneyleri,Röle Montaj deneyi, İkinci Röle Montaj deneyi, Mika Yarma Test Odası deneyi, Mülakat Programı, Seri Bağlama Odası Gözlemleridir. Bu araştırmalar sonucunda eleştirilere rağmen yararlı sonuçlar ortaya çıkmıştır. Çalışanları birere üretim makinesi görmek yerine onlara odaklanmanın yani sosyal faktörün etkisi olduğu ortaya çıkmıştır.

[Kübra MERT]

Neoklasik dönem ile klasik dönemin amaçları aynıdır. Her ikisi de verimliliği arttırmayı amaçlar, fakat yöntemleri farklıdır. Klasik yönetim teknik meselelere odaklanmıştır. Neoklasik yönetim ise insan faktörüne odaklanır. Neoklasik dönem insanların sosyal ve psikolojik faktörlerini incelemiştir. Bu dönemde Hawthorne Deneyleri yapılmıştır. Hawthorne Deneyleri denilince akla gelecek ilk isim Elton Mayo’dur. Hawthorne Deneyleri, ABD’de bulunan Western elektrik firmasının fabrikalarında yapılmıştır. Deneyler bu fabrikada çalışan personeller üzerinde denenmiştir. 1924-1932 Yılları arasında yapılmıştır. 8 Yıl süren bu deneyler, 6 grup halindedir. Bu deneyler sırasıyla şu isimlerle anılırlar: 1.Işıklandırma deneyleri, 2.Röle montaj odası deneyi, 3.İkinci röle montaj odası deneyi, 4.Mika yarma test odası deneyi, 5.Mülakat programı, 6.Seri bağlama odası gözlemleri

[ÜmmüGülsüm KEKLİK]

Neo-klasik örgüt kuramının amacı klasik örgüt kuramı gibi verimlilik ve verimliliği artırmaktır fakat yöntemleri farklıdır. Neo-klasik örgüt kuramı insan faktörü üzerine yoğunlaşır ve davranışçı bir bakış açısına sahiptir. Klasik örgüt kuramı ise teknik meseleler üzerine yoğunlaşır ve yapısal bir bakış açısına sahiptir. Hawthorne deneyleri Neo-klasik dönemde ele alınmıştır. Hawthorne deneyleri 1924-1932 yılları arasında ABD’nin Chicago kenti Hawthorne kasabasındaki fabrikada elektrik, telefon vb. üreten Western şirketinde birçok çalışan üzerinde yapılan ve uzun dönemi kapsayan deneylerdir. 6 grup deney yapılmıştır ve ilk deney hariç deneylerin başında Elton Mayo bulunmaktadır. Deneyler şunlardır; 1)Işıklandırma Deneyleri: Bu deneyde amaç iş yerindeki ışıklanma ile personel verimliliği arasındaki ilişkiyi ölçmektir. 2)Röle Montaj Odası Deneyi: Bu deneyin amacı dinlenme, mola sayısı ve günlük çalışma süresinin uzunluğunun verimlilik üzerine etkilerini ölçmektir ve bu deney 2.5 yıl sürmüştür. 3)İkinci Röle Montaj Odası Deneyi: Bu deney 3 periyoddan oluşur. İlk periyodda ücret sabit, ikincisinde arttırılmış ve son periyodda ise yine eskiye dönmüştür. 4)Mika Yarma Test Odası Deneyi: Bu deneyde ücret sabit tutulmuş, çalışma süresi ve molaların verimliliğe etkisi ölçülmüştür. 5)Mülakat Programları: Çalışanlara 21.000’in üzerinde mülakat yapılır ve ne düşündükleri, ne hissettikleri, ne algıladıkları ve diğer çalışanlarla ilişkileri sorulur. Bu deney sonucunda sosyal faktörlerin etkisi ortaya çıkar ve son deney yapılmaya karar verilir. 6)Seri Bağlama Gözlem Odası Deneyleri: Seri bağlama işi grup çalışmasını gerektirdiğinden dolayı bu deney seçilir. Deney sonucunda 3 tane sosyal faktör ortaya çıkar. Bunlar; Klikler, Normlar ve Yeni Kurallardır.

[Sümeyye Demirbaş]

Western Electric firması,ABD’nin Hawthorne kasabasında elektrik,telefon vb. malzemeler üreten işletmedir.Hawthorne Araştırmaları bu tesiste personeller ile yapılmış 6 grup deneyden meydana gelir.İlk deneyin başında Charles Snow, diğer 5 deneyin başında Elton Mayo vardır.
1- Işıklandırma Deneyleri:İş yerindeki ışıklandırma ile verimlilik arasındaki ilişkiyi ölçer.
2- Röle Montaj Odası Deneyleri:Dinlenme,mola ve çalışma süresi gibi etmenlerin verimlilik üzerindeki etkisini inceler.
3- İkinci Röle Montaj Odası Deneyleri:Deneyde grup üretimin iş üzerindeki etkisi incelenir.
4- Mika Yarma Test Odası Deneyi:Deneyde ücret sabit kalırken,çalışma süresi ve molaların verime etkisi incelenir.
5- Mülakat Programı Deneyi:Diğer deneylerde net sonuçlar oluşmaması,süreçte hangi faktörlerin etkili olduğunu sorgulatır.Bu nedenle moral,nezaketçilik uygulamaları ve küçük grupların çalışan üzerindeki etkilerini incelemek için 21.000’i aşkın mülakat yapılır.
6- Seri Bağlama Odası Deneyi:Seri bağlama işi grup üretimi gerektirdiğinden bu deney ele alınır.
Hawthorne araştırmalarının sonucunda birçok kanıya varılmıştır.Bunlardan bazıları insanların sadece maddi unsurlarla motive olmadığı ve çalışanların iş hayatında ve işteki değişikliğe tepkileri onların değişikliğe ne anlam yüklediğine bağlı olduğunu gösterir.

[çiğdem karahasan]

Deney,ABD’nin Hawthorne kasabasında elektrik,telefon vb. üreten şirket tarafından yapılmıştır . Howthorne araştırmalarının amacı verimi ve verimliliği artırmaktır. Deney 8 yıl sürmüştür.6 grup deney yapılmıştır. İlk deney de Charles Snow daha sonraki deneylerin başında Elton Mayo vardır. 1.Işıklandırma deneyi: Burada ışığın personel üzerindeki etkisi ölçülmüştür. 2.Röle Montaj Odası Deneyi : birçok faktörün verim üzerine etkisi ölçülmüştür fakat burada çıkan sonuçlar çok kafa karıştırmıştır. 3.İinci Röle Montaj Odası Deneyi : Burada oluşan grupların birbirinin etkilediği gözlenmiştir. 4.Mika Yarma Test Odası Deneyi : Deney sonucunda anlamlı sonuçlar ortaya çıkmamıştır. 5.Mülakat Programı Deneyi :Çeşitli sosyal faktör etkisi ortaya çıkmıştır. 6.Seri Bağlama Odası Deneyi :Sonucunda ortaya çıkan faktörler kilikler,normlar ve yeni kurallar olarak belirlenmiştir. Verimlilik için,çalışanların ihtiyaçlarının anlaşılması gerektiği gerçeği ortaya çıkmıştır

[Zehra Bozkurt]

Neoklasik örgüt kuramı
Neoklasik örgüt kuramı diğer kuranlara binaen davranışçı bir bakış açısına sahip bir kuramdır. Davranış incelemesi yönünü yeni bir bakış açısı getirmiştir. Teknik konulardan beşeri konulara doğru kaymaya başlamıştır. Hawthorne deneyleri;fabrika binalarına teknik malzeme üreten bir işletmedir. Sekiz yıl boyunca altı grup deneyden meydana gelmiştir.
1- ışıklandırma deneyleri
2- röle montaj odası deneyleri
3- ikinci röle montaj odası deneyleri
4- mika yarma test odası deneyi
5- mülakat programı
6- seri bağlama odası gözlemleri
Yapılan deneylerde ilk zamanlar verimliliği artırmak için teknik faktörlerin etkisi olduğu düşünülmüştür. Röle montaj odası deneyleri safhalarında çalışma koşulları değiştiğin de ve ya aynı kaldığında üretimin artığı gözlemlenmiştir. Teknik faktörlerle verimlilik arasında ilişkinin incelenmesinde net sonuçlara ulaşılmaması kafaları karıştırmıştır. Daha sonra beşinci deneyde yani mülakat programında verimliliğin düzeyini değiştiren başka faktörlerin olduğu tespit edilmiştir. Mayo’nun psikoloji alanında ki birikimi ve sosyoloji okumaları bir araya gelince diğer bir faktörün beşeri faktör olduğu tespit edilmiştir. Mülakat sonucundan psikolojik ve sosyal bir takım faktörlerin verimliliği etkilediği tespit edilmiş. Araştırmalar sonucundan üretimi etkileyen beşeri ilişkiler duyması olduğu tespit edilmiştir.

[Umut ER]

Neo-klasik örgüt davranışçı bir bakış açısına sahiptir.Klasik yönetim teknik meselelere odaklanırken Neo-Klasik yönetim insan faktörüne odaklanır.Ssavaşlardan dolayı geç başlamıştır.klasik dönemde olduğu gibi amaç yine verimliliği artırmaktır fakat yöntemi farklıdır.
HAWTHORNE DENEYLERİ
Western Elektrik firması ABD’nin chicago kenti yakınlarında Hawthorne kasabasında kurulu telefon,elektrik vb. gibi malzemeler üreten bir firmadır.Hawthorne deneyleri bu firmanın tesislerinde ve personeliyle yapılmıştır.Bu deneyler tam olarak 8 yıl sürmüş ve 6 grup deneyden meydana gelmiştir.Bu deneyler şunlardır;
1)IŞIKLANDIRMA DENEYLERİ
*Işık şiddetindeki artış ve azalmaların verimlilik üzerindeki etkilerini incelemek.
*Fabrikanın farklı bölümlerinde çalışan gruplara uygulanmıştır
*Farklı ortamlarda ışık şiddeti arttırılıp azaltılmıştır, iki durumda da verimlilik artmıştır
*ELTON MAYO deneylerin başına geçmiştir
2)RÖLE MONTAJ ODASI DENEYLERİ
*Bu deneyde fiziksel yorgunluğun iş üzerine etkileri araştırılmıştır.
*Dinlenme,mola sayısı ve günlük çalışma süresi uzunluğunun verimlilik üzerine etkilerini ölçmeyi planlamıştır.
*Telefon cihazının parçası olan ve 35 parçadan meydana gelen el ile monte edilen röle montajı yapılmıştır.
*113 bayan işçi çalışmıştır.
3)İKİNCİ RÖLE MONTAJ ODASI DENEYİ
*Bu deneyde sadece ekonomik değişkeni içeren bir deney yapılmıştır
*Grup ücretinin üretim üzerindeki etkisi çalışma molalarından ve sürelerinden izole edilerek tespit edilmeye çalışılmıştır.
*Teknik etmenlere bakılmaya devam edilir.(örn:tasarımı)
*3 periyottan oluşmuştur
*Bir işçinin diğerlerine yetişmek için çaba gösterdiği sonucuna varılmıştır.
4)MİKA YARMA TEST ODASI DENEYİ
*Bu deneyde ücret artışının üretim üzerindeki etkisi ortadan kalkmıştır.
*Molalardaki artışların ve haftalık çalışma süresinin azaltılmasının verdiği sonuçlar incelenmiştir.
*4 ay boyunca üretim azalmıştır ve deney sonunda olumlu sonuçlar ortaya çıkmamıştır.
5)MÜLAKAT PROGRAMI
*Bu deneyde çalışanlarla mülakat yapılarak onlara ne düşündükleri, ne hissettikleri ve ne algıladıkları gibi sorular sorulmuştur.
6)SERİ BAĞLAMA GÖZLEM ODASI DENEYİ
*Bu deneyde çalışanları yakından takip etmek için grup çalışması yapılıyor.
*Sosyal grupların oluşması ve grup üyelerinin davranışlarının analizi üzerinde.
8yıl süren hawthorne araştırmlarının sonucunda insanların sadece maddi yönden motive olmadığı, sosyal faktörlerine de önem verilmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmıştır.

• Bu yanıt 3 yıl 10 ay önce önce Umut ER tarafından değiştirildi.

[Yazar]

Yazılar