Durumsallık kuramınd ilk çalışmalar 1950’ler ile başlar, 1960’larda ilk sonuçlar gelir ve 1970’lerde yaygınlaşıp Modern dönemle birlikte anılır.Pek çok kişi ve firmanın incelemesi sonucu,yapılan çalışmaları Donaldson durumsallık kuramının kökenini küçük gruplarda karar verme süreci ve liderlik üzerine yapılan çalışmalara kadar ilerlenebileceğini belirtir.
Durumsallık kuramının ayırt edici özelliklerinden biri gerçek hayatta olanı inceleyen araştırmalara dayanması,ikincisi ise örgütün iç ve dış unsurlarını aynı anda birbirleriyle etkileşim halinde tanımlanmasıdır.
İç Koşullar:Personelin niteliği,işin niteliği,örgüt büyüklüğü ve örgütün amaçlarını kapsar.
Dış Koşullar:Çevreninde örgütü ilgilendirdiğini ileri sürer ve açık sistem yaklaşımdan farklı olarak genel ve soyut ifadelerin ötesine geçer.Örgüt sınırı (örgütün kontrolü altında olan unsurlar)dışında kalan her faktör çevreyi içerir:
Demografik Yapı:Nüfus,içgüdü,tüketici özellikleri gibi
İktisadi Koşullar:Rekabet düzeyi,hammaddeye erişim gibi
Siyasal Koşullar:Devlet geleneği,demokrasinin varlığı
Kültürel Yapı:iş,üretim,çalışma
Hukuki Koşullar:Devletin tavrı,hukukun üstünlüğü
Coğrafi Koşullar:İklim, doğal kaynaklar,pazara yakınlık gibi.
Teknolojik Koşullar:Var olan araç,gereç ve altyapı.
Araştırmalar:
Burns ve Stalker araştırması : 20 tane örgüt incelemiştir. 1961 yılında başlar ve 1967 yılında yayınladıkları eserlerinde ‘ mekanik ve organik örgütler ‘ kavramsallaştırmasını önerirler.
Paul Lawrence ve Jay Lorsch araştırması : 6 plastik, 2 gıda ve 2si ambalaj alanında faaliyette bulunan 10 işletme incelenir.Bu işletmelerin çevre özellikleri karşılaştırılır.
James D. Thompson : Çevre unsurlarını iki boyutta inceler. Durgunluk- değişkenlik ve basitlik karmaşıklık.Çevredeki değişim ve Çevre unsurlarının az veya çok oluşuyla incelenir.
Eleştiriler:Durumsallık kuramının göreceli olması,sabit bilgiler sunamadığı eleştirisini beraberinde getirir.Bir diğer eleştiri ise bireye yer ve önem verilmemesidir.Birey pasif ve etkisiz değişken olarak görülüyor.Pfeffer ise durumsallık kuramının ortadan kaybolmasının nedenini kuramda antiyöneticilik bulunmadığı,kuramın çok karmaşık olduğunu bu yüzden yok olduğunu söylemiştir.
