Yanıtla: Hawthorne Araştırmaları

[zeynep şevval şen]

Neoklasik kuramlar diğer adıyla davranışsal kuramlar 1930’lı yıllarda ortaya çıkmıştır. Neo klasik kuramın çıkma nedeni; o yıllarda büyüyen işletmelerin yönetim sorunlarına cevap olmuştur. 1929 dünya ekonomik krizinde yaşanılan sorunlara klasik yönetim kuramı cevap verememiştir.Ayrıca Hawthorne araştırmaları da etkili olmuştur. Bütün bu gelişmeler insana daha yakın bir perspektiften bakma ayrıcalığı sunmuştur.İnsanın duygusal ve sosyal özelliklerinin üzerinde durmuş insana saygıyı, anlayışı esas kabul etmiştir. 1924-1932 yılları arası Hawthorne deneyleri yapılmıştır. Elton Mayo yönetiminde olup 6 grup deneyden oluşmaktadır. Deneyler şöyledir; Işıklandırma Deneyleri, Röle Montaj Odası Deneyleri, İkinci Röle Montaj Odası Deneyleri ,Mika Yarma Test Odası Deneyi, Mülakat Programı Deneyi, Seri Bağlama Odası Deneyleri. Yapılan ilk deney iş yerindeki ışıklandırma ile verimliliği ölçer ayrıca bu deneye de ekibin başına Elton Mayo geçmiştir. Role Montaj Odası Deneyi ise dinlenme sayısı ve uzunluğu, mola sayıları ve süreleri arttırılmıştır. Ancak sonuç beklenildiği gibi olmamış ve verim alınamamıştır. İkinci Röle Montaj Odası Deneyinde ise sosyal çevre şartlarında değişiklik yapmadan yalnızca ücret sistemi konusunda değişiklikler yapılmış fakat bu sefer aynı sonuçları vermemiştir. Ekonomik faktörlerin verim üzerindeki etkisi iyice anlaşılmıştır. Mika Yarma Test Odası Deneyinde ise; ikinci röle montaj deneyinde sadece ekonomi değişkeni göz önünde bulundurulmuştu bu yüzden sağlıklı bir sonuç elde edilmemişti. Bu deneyde ücret sabit tutularak yalnızca sosyal çevre şartları, çalışma süresi ve molaların verimliliğin etkisi incelenmiş sonuç olarak tüm üretim azalmıştır. Anlamlı bir sonuç çıkmadığını düşünerek deney yapmaya devam etmişlerdir. Mülakat Programı Deneyi ise iş ortamı ve kişiliğin tatmini iyi bir çalışma koşulu ön plana çıkmıştır. Son olarak Seri Bağlama Odası Deneyi ise; insanlar sadece ekonomik çıkarlarının değil sosyal çıkarlarının da gözetilmesi gerektiği anlaşılmış insan ilişkilerinin önemi anlaşılmıştır.